De Lee Trail is een 53-km lange wandelroute in Luxemburg en verbindt Ettelbrück met Kautenbach. Het is een relatief nieuwe route en vormt samen met de Eisleck Trail, die in Kautenbach aansluit en tot in La-Roche-en-Ardenne in België loopt, een mooie route door de Belgische en Luxemburgse Ardennen onder de noemer Escapardenne.

Je kan vanuit België makkelijk met de trein naar het startpunt of eindpunt van de Lee Trail sporen. Vanuit Brussel neemt dit ongeveer drie uur in beslag. Ook met de auto gaan is een mogelijkheid.

Op zich is bivakkeren, net als in vele landen, niet toegelaten in het Groothertogdom en moet je dus uiterst waakzaam zijn om je tent onopgemerkt op te stellen. Op de Lee Trail zijn er her en der wel plaatsen waar dit kan.

Dag 1 • Ettelbrück – Goebelsmühle

Datum: Zaterdag 14/10/2017
Etappe: Ettelbrück > Goebelsmühle
Afstand: 33,9 kilometer
Stijgingsmeters: 1237m
Dalingsmeters: 1184m
Weer: ‘s Ochtends mistig, vanaf de middag zonnig, 19°C

Met een vriend trok ik richting Luxemburg om de Lee Trail af te wandelen. Deze stond al langer op mijn lijstje en dus kwam het er uiteindelijk eens van. Het werd een beetje improviseren, want ik had geen tijd meer om een kaart te printen of het officiële wandelboekje aan te schaffen. Het was dus behelpen met de GPS-app op de telefoon van mijn wandelgenoot. Met geen al te beste resultaten als je het mij vraagt. Ik miste de aanwezigheid van een papieren versie van de kaart, ook al om een idee te hebben met wat voor topografie we te maken hebben.

Het idee was om op vrijdagavond vanuit Brussel naar Goebelsmühle te reizen. Dat dorpje ligt ongeveer halfweg op de Trail en niet ver van het station was de Camping du Nord, waar we besloten om voor de gelegenheid een hutje te huren. Mijn vriend had geen tent en in mijn eenpersoonstent zou het nogal wringen geweest zijn, laat staan dat comfortabel slapen er dan zeker niet bij geweest was.​

Op zaterdagochtend met de trein naar Ettelbrück sporen gaat bijzonder snel (10 minuten reistijd) en is goedkoop. 2€ voor een ticket dat 2u geldig is op heel het net te kopen aan een automaat (NB: sinds mijn passage op de Lee Trail is het openbaar vervoer in Luxemburg gratis geworden en hoef je dus geen treintickets meer te kopen.). We hoopten dichtbij nog een warme bakker te vinden, maar Google Maps liet ons andermaal in de steek. We zochten ons heil bij het lokale ARAL tankstation en toen gingen we eerst nog Generaal George Patton de hand schudden. Hij houdt – samen met een Sherman M4-tank – de wacht aan de brug over de Sauer. Even verderop ligt het stadje Diekirch. Dat Patton hier een monument kreeg, is te danken aan het feit dat zijn troepen het stadje Ettelbrück op Kerstdag 1944 finaal van de Duitsers bevrijdden. De generaal stond ook bekend om zijn twee Colt-revolvers die hij steeds met zich mee droeg en de manier waarop hij zijn troepen steeds voorwaarts stuwde, wat wel vaker leidde tot grote verliezen in de divisies die onder zijn bevel stonden.

Om circa 8u45 zetten we ons eindelijk op weg in de laaghangende mist. Achter het monument krijg je meteen een pittig klimmetje voorgeschoteld. De toon is gezet en langs een leuk bospaadje tegen de flanken van de naamloze heuvel trek je noordwaarts voor een oversteek van de Sauer. Het dorpje Erpeldange ziet er gezellig uit, maar het is nog te vroeg om te pauzeren en dus gaat het verder voor een tweede klim langs een veldweg. Die loopt over in een bosweg in het Fridbësch, een eerder saaie bedoening langs de Mechelbaach. Wat verder zijn we zodanig onoplettend dat we de duidelijke markeringen niet volgen en rechtdoor lopen, parallel met de Holzbaach, richting Sauerrivier. We merken pas op dat we verkeerd zitten als we aan de N27 komen en nergens markeringen zien. We moeten dus een heel eind terug en deze omweg levert ons 2,2 extra wandelkilometers op.​

Het wordt pas interessant als we de klim naar hoogte 392 inzetten (waarvan we dus de afslag misten). Dan maak je een ommetje langs de Priedegtstull, dat allicht een fantastisch panorama op de Biirderhals moet opleveren, maar waar we door de dichte mist niets van zin. Van miserie kiezen we dan ook nog eens voor een bospaadje naar beneden en lopen we dus opnieuw verkeerd. Pas als we opnieuw aan de N27 komen en de markeringen ontbreken, stellen we vast dat we opnieuw naar boven moeten. 100 stijgingsmeter en 1,2 kilometer erbij op de teller. We besluiten extra op te letten en ik stel mijn wandelgenoot voor om toch een heel pak regelmatiger op de telefoon te kijken, want dit soort omwegen zal ons enorm vermoeien als we zo blijven verder doen. Het belooft immers een warme en zonnige dag te worden en dit waren heus niet de laatste klimmen van de dag.

Eens we terug op de heuveltop staan, merken we al snel dat de zon de bovenhand neemt en de mist snel wegtrekt. We wandelen in noordelijke richting naar de N7, om dan naar het westen te draaien voor een best aangename afdaling naar het dorpje Michelau. De vergezichten zijn best mooi. Het is reeds 13u15 als we in Michelau aankomen en we besluiten om ons middagmaal in een hutje naast het station klaar te maken. We rusten ruim een uur en maken ons dan op pad voor de resterende afstand tot aan de camping.

​Al een hele tijd hebben we het oude kasteel van Bourscheid in ons vizier. Het is pas veel later dat we moeten vaststellen dat de Trail het kasteel niet aandoet, maar er wel in een boog omheen gaat. Jammer. Desondanks torent het bouwwerk mooi boven de meanderende Sauervallei uit. De klim vanuit Michelau naar het uitzichtspunt van de Gringlee is in de volle zon niet te onderschatten. Maar zonder al te veel moeite geraken we er en kunnen we nog een laatste keer echt genieten van het zicht op het kasteel. Daarna gaat het via een vrij steil pad naar Burschtermillen (of Bourscheid-Moulin en Moulin de Bourscheid). Daar houden we even halt voor een verfrissing in een brasserie. We hebben nu zowat 21 kilometer achter de rug en moeten nog een heel eind.

Via de Fuusslee, langs de Sauer, gaat het eerst stroomopwaarts en langs de treinsporen verder. Vanop een hoogte van 225m moeten we nu naar het hoogste punt van onze etappe: het Napoleonsknäppchen op 505m. De weg daar naartoe is nog vrij lang, al zitten er wel twee korte snedige klimmetjes in.

Aan het Napoleonsknäppchen staat welgeteld één boom. De enige boom in wijde omtrek. Deze werd hier in 1811 geplant ter ere van de geboorte van Napoleon Bonapartes zoon, Napoleon II (die reeds in 1832 zou overlijden). Bij de inval van de Duitsers in mei 1940 werd de boom neergehaald door ‘den Duits’ om strategische redenen**.

​Het rondomzicht vanop het uitzichtsplatform aan het Napoleonsknäppchen is fenomenaal. In ZO-richting zien we een twintigtal luchtballons opstijgen voor wat allicht een romantische vlucht bij zonsondergang moet worden. Voor ons alleszins een teken om haast te maken, want we moeten nog wel een eind.

​Eén van de mooiste stukjes van deze etappe was ongetwijfeld het laatste deel, bij het naderen van Dirbach. Een smal paadje langs de heuvelflanken met soms een heel mooi panoramisch zicht op de vallei. Voor mij met mijn hoogtevreesgevoelige gestel niet steeds even aangenaam, maar desondanks de moeite waard.

​We besloten een punt te zetten achter onze tocht in het restaurant van het Hotel Dirbach Plage, omdat de duisternis reeds inzette. In het restaurant kregen we voor €30 een lekker menu voorgeschoteld met o.a. everzwijnenragout en een lekkere moëlleux. Na het diner moesten we wel nog een eind in het donker lopen. De lus via de Gebranntebierg lieten we links liggen en stapten langs de N27 naar onze camping in Goebelsmühle.

​**Voor de lezers die niet begrijpen wat die strategische redenen zijn, wil ik dit graag even uitleggen. Artillerie in verdediging gebruikt meestal op voorhand bepaalde en dus gekende locaties. Zo’n boom biedt een ideaal markeringspunt. Als er dus Duitse soldaten naast de boom zouden staan, dan kan de artillerie zonder veel tijdsverlies het vuur openen, want het kent de exacte coördinaten van de boom. Als die boom weg is, dan wordt het voor artillerie al veel moeilijker om een precieze beschieting te doen en verliezen ze bijgevolg veel tijd om de schietafstanden te bepalen en moet zowat elk projectiel raak zijn om toch nog een voordeel te hebben. Er is dan ook geen tijd om zich “in te schieten” tijdens een gevecht. Vaak zie je in films uit WOII hoe via een observatiepost per radio richtlijnen gegeven worden aan de artillerie, die het doel soms zelf niet kunnen zien omdat ze kilometers verwijderd zijn van de frontlijn.

Dag 2 • Goebelsmühle – Kautenbach

Datum: Zondag 15/10/2017
Etappe: Goebelsmühle > Kautenbach
Afstand: 22,0 kilometer
Stijgingsmeters: 886m
Dalingsmeters: 871m
Weer: ‘s Ochtends mistig, vanaf de middag zonnig, 22°C

Hoewel ik anders een vroege vogel ben, kwam ik op zondagochtend erg moeilijk uit bed. Ik neem aan dat dit met de overbodige luxe van een degelijk bed met deken en kussen te maken had. Normaliter slaap ik, net als elke andere weldenkende wandelaar, op een oncomfortabele luchtmatras en in een iet of wat warme slaapzak zonder degelijk hoofdkussen. Vandaar allicht de nood om zo snel mogelijk van ons lijden verlost te worden en ons op pad te begeven. Niet dus, op deze zondagmorgen.

​

Pas om kort voor 9u gingen we op pad. Een trio wandelaars dat vanop dezelfde camping vertrok kwamen we al snel tegen en geraakten we dan weer kwijt. De weersomstandigheden waren net als op zaterdag mistig. Na het station van Goebelsmühle zorgde de trail meteen voor een stevige opwarmer. Klimmen van 230 naar 320 meter via een stijl pad en dan parallel met de loop van de Sauer in noordoostelijke richting. ​

Een eerste mooi stuk kwam er met de Molberlee. De beklimming naar het dorpje Hoscheid gebeurde letterlijk via de heuvelkam en dat zorgde voor mij – bij momenten – voor enkele bange seconden. Hier komen een goede tredzekerheid en een gebrek aan hoogtevrees zeker van pas! Ook hier kon het uitzicht allicht fenomenaal mooi zijn, maar door de mist konden we er alleen naar gissen. Vanuit Hoscheid daal je van de Elteschbierg en wandel je, via een eentonig brede bosweg waar geen eind aan lijkt te komen, de Fiederbierg op.

Wat verder op de heuveltop konden we het niet laten om de verkeerde weg te nemen. De modderwegen, die door het zware materiaal van de bosbouwers achtergelaten werden, zogen ons letterlijk in de verkeerde richting. Nog een extra kilometer erbij! Uiteindelijk merkten we ook nu dat we de verkeerde kant uitgingen en konden we alsnog aanknopen bij het juiste pad. Via een leuke afdaling kwamen we op een bosweg. Van daaruit konden we de contouren waarnemen van de Chapelle Saint-Michel. Eens daar voorbij was het aan de klimmers. Wat verderop kwamen we aan een splitsing, maar de markeringen van de Trail stonden in beide richtingen. Dus kozen we voor het bredere bospad, dat nadien overging in een smaller pad en ons langs de heuvelflanken van de door de Schlënner uitgeschuurde vallei leidde.

​Bij Malpaartes kwamen we tenslotte uit het bos, staken de velden over om aan de weg CR348 halt te houden voor een kleine versnapering. Het zou nog even duren voor we in Kautenbach, het eindpunt van de Lee Trail, zouden aankomen. Het, mijns inziens, mooiste stuk van de wandeling zou nu komen met de afdaling van de Falkebierg en de Hoflee. Een spannend pad langs rotsformaties, tussen bomen door. En daarbij ook nog een mooi uitzicht. Meer hoefde dat niet te zijn.

​Het laatste stuk was eerder pro forma, want het bood geen echte meerwaarde meer aan de wandeling. Enkel en alleen het uitzichtspunt aan de Ueweschleed en de afdaling naar Kautenbach zorgden nog voor mooie panoramas. Eens in Kautenbach aangekomen zochten we nog een klein cafeetje op voor een verkwikkend soepje, alvorens de laatste 800 meter naar het treinstation af te leggen.

Algemene waardering

Een goede route voor iedere beginnende wandelaar, die weliswaar over een goede fysieke conditie moet beschikken. We hebben heel wat panorama’s moeten missen wegens mist in de eerste helft van beide wandeldagen, maar er zijn er desondanks voldoende. Vergelijk de vergezichten met die in de Ardennen, misschien zijn die van het Lee Trail toch nog een stuk beter.

​
Moeilijkheidsgraad

Gezien de toch wel 2000 stijgingsmeters van deze wandeling op de relatief korte afstand van 53 kilometer behoort deze wandeling tot de pittigere in onze contreien. Je moet dus fysiek in orde zijn alvorens te beginnen.

Bevoorrading

Best moeilijk. Wij hadden uit voorzorg voldoende voeding meegebracht. Op vrijdagavond zijn we snel naar Ettelbrück gespoord voor een etentje in een restaurant. Er zijn supermarkten in Ettelbrück, de startplaats, maar nadien is het zowat gedaan. Onderweg kom je soms wat tegen zoals een café of restaurant, maar dat is eerder zelden. Voorzie dus altijd voedsel voor het geval dat. Misschien brengt de officiële wandelgids meer duidelijkheid daaromtrent.

​Bewegwijzering

Zeer goed. Eigenlijk niets op aan te merken. Wij zijn door onoplettendheid fout gelopen, niet door een slechte bewegwijzering. Weet dat je geen doorkruiste markeringen tegenkomt op de Lee Trail zoals op een GR. Dus als je de verkeerde afslag neemt, dan zal je dat pas na geruime tijd merken.

​Beste tijd van het jaar

Zolang het niet sneeuwt en vriest, lijkt me deze tocht best te doen. Overstromingsgevaar kan een probleem opleveren, maar dan enkel voor het stuk na de Moulin de Bourscheid, omdat je daar naast de rivier wandelt.

​Bij zon en regen…

Niet anders dan anders. Goede bescherming bij elk weer is noodzakelijk.

​Alternatieven

De organisatoren van de Lee Trail stellen zelf voor om de tocht niet in twee, maar in drie dagen te doen.

• Dag 1: Ettelbrück – Moulin de Bourscheid,
• Dag 2: Bourscheid – Hoscheid,
• Dag 3: Hoscheid – Kautenbach.

Zodoende leg je elke tussen 15 en 19 kilometer af. Uiteraard kan je ook zelf een planning opstellen, al zal je daarbij vooral voor een bivak moeten kiezen en is een camping of hotel dan geen optie. Bivakkeren en zeker wildkamperen zijn in Luxemburg niet toegelaten en als je gevat wordt, mag je flink in de geldbuidel tasten.

Kaart & Hoogteprofiel: