GR5 Traversée des Vosges • Inleiding & Praktische tips
Voor mij is link met de Vogezen en de Elzas bijzonder. Mijn vader woonde in de laatste jaren voor zijn overlijden, op 9 november 2014, in een dorpje dicht bij Colmar. Ik ben dan ook in het verleden verscheidene malen op bezoek geweest in de regio en heb het daar best naar mijn zin. In de winter, net voor de eerste sneeuw, lijken de Elzas en de Vogezen eerder grauw en weinig aantrekkelijk. Maar met een sneeuwtapijt of in de zomerse zon vind ik dit een wandelparadijs.
In juli 2016 heb ik reeds een deel van de Traversée afgelegd, maar moest ik al vroeg een alternatief kiezen door de slechte vooruitzichten in de weersvoorspelling en bleef ik uiteindelijk aan de oostelijke kant, dus in de Elzas, wandelen. Vandaar dat ik deze tocht dan ook opnieuw wil aanvatten en dit keer hopelijk tot een goed einde kan brengen.

Ik kies er voor om niet de volledige Traverséee te doen, maar enkele het langere zuidelijke stuk. Dit heeft zo zijn redenen. Enerzijds vind ik de Noordelijke Vogezen minder aantrekkelijk en heb ik nu eenmaal meer feeling met de Zuidelijke Vogezen. Ten tweede zocht ik een startpunt dat makkelijk en snel bereikbaar is met het openbaar vervoer.
Vroeger diende men nog de “Vauban”-trein te nemen tussen Brussel en Bazel, maar daar deed je tot in Straatsburg al makkelijk 6 uur over. Nu is er de sinds kort afgewerkte TGV-verbinding die je in 3,5u naar Straatsburg brengt vanuit Brussel. Het enige probleem is dat de lokale TER-trein naar Schirmeck, het startpunt van mijn wandeltocht dit jaar, drie minuten voor de aankomst van TGV vertrekt. Bijgevolg moet ik anderhalf uur wachten op de volgende TER. De totale reisduur zal dus iets minder dan 6u bedragen van Brussel tot Schirmeck, waar ik aan de tocht begin.
De GR5 – Traversée des Vosges staat helemaal beschreven in de topogids van de Franse wandelfederatie.
Algemene waardering
De Traversée des Vosges is een ideale route voor wandelaars die de stap naar het hooggebergte willen zetten, maar eerst nog ervaring willen opdoen in het middelgebergte. De omgeving is prachtig en het aantal panoramische uitzichten is niet op een hand te tellen. Een zeer mooie tocht die ik aan elke wandelaar kan aanraden.
Moeilijkheidsgraad
Een minimum aan uithoudingsvermogen en conditie zijn toch wel een vereiste om aan deze tocht te beginnen. Het aantal hoogtemeters dat overwonnen moet worden is best wel aardig. Om een voorbeeld te geven: op het stuk tussen Thannenkirch en le Haïcot (dag 4), een wandeling 28,9 kilometer heb je meer dan 1400m D+ (stijgingsmeters). In de Ardennen kom je weinig wandelingen tegen die zoveel stijgingsmeters bevatten in zo’n korte afstand. Bij warm weer is de tocht bijzonder uitputtend en daarom is bevoorraden op elk mogelijk punt (dorpjes, bronnen, auberges en refuges,…) een must. Het weer kan in de hoge Vogezen snel omslaan. Het is dan zaak om verstandig te zijn en al dan niet een variant te nemen van de GR, of in de bivak/refuge te blijven tot het weer beter wordt.

Bevoorrading
Mijn doel was niet om helemaal autonoom te zijn gedurende de tocht van 6 dagen. Ik had 7 vriesdroogmaaltijden mee (te bereiden met water). Ik probeerde zo vaak als nodig onderweg te eten in auberges of restaurants, of kocht eten in de schaarse winkeltjes. Er is bijvoorbeeld een supermarkt in Barr, maar deze ligt een stuk buiten het dorpscentrum, m.a.w. een serieuze omweg. Mijn vriesdroogmaaltijden at ik vooral ’s avonds. Ook had ik voor de tussendoortjes notenrepen mee. Qua water droeg ik twee flessen van 1 liter en twee flessen van 50cl mee (totaal: 3L) die ik telkens vulde waar ik kon. Ik had ook Micropur mee om te filteren indien nodig, maar over het algemeen is het water uit bronnen ook zo te drinken. Reken er evenwel op dat sommige bronnen in de zomer opgedroogd kunnen zijn, of zo’n laag debiet hebben dat ze niet gebruikt kunnen worden. Bel desnoods aan bij de mensen als je watertekort hebt.
Bewegwijzering
Op slechts enkele plaatsen ontbreken markeringen, maar over het algemeen staat de GR zeer goed aangegeven met een rode horizontale balk. De Club Vosgien, die de markeringen onderhoudt, is de enige die voor de GR’s geen wit-rode strepen gebruikt, maar gekleurde balkes. Ga dus niet naar GR-markeringen zoeken, want die zal je niet vinden. Soms krijg je de tijd tot de volgende belangrijke punten er ook bij. Dit kunnen goede richttijden zijn om maaltijden in te plannen (auberges, restaurants,…) of om een slaapplaats te vinden. Afhankelijk van je snelheid wandel je meestal sneller dan die richttijd.
Beste tijd van het jaar
Eigenlijk kan de tocht heel het jaar door gedaan worden, maar zal je in de winter in de sneeuw wandelen en dus zijn sneeuwschoenen én voldoende ervaring in de bergen dan een must. Lawinegevaar is reëel. Vanaf de lente kan er nog sneeuw liggen in de hoge Vogezen (boven de 800 à 1000m), soms tot eind mei of zelfs begin juni. Als de zomer nadert is dit evenwel nog maar een beperkte hoeveelheid, waarvoor geen sneeuwschoenen vereist zijn. Het weer kan – net als in elk gebergte – snel omslaan. In de lagergelegen Elzas, ten oosten, kan het zeer zonnig zijn, terwijl de regen in de Vogezen met bakken uit de hemel komt gevallen. De weersvoorspellingen in het oog houden en al dan niet online webcams bekijken is mijns inziens noodzakelijk, zeker als de wintermaanden naderen. Ik heb de Traversée nu reeds tweemaal midden juli gedaan en tweemaal sloeg het weer rond dezelfde tijd om. De eerste vier-vijf dagen waren steeds zonnig en warm.
Bij zon en regen…
Er is een goede afwisseling tussen beboste stroken, kalere bergtoppen, wijngaarden,… Maar dat wil ook zeggen dat je bij alle weersomstandigheden de volle laag kan krijgen. Onderschat de sterkte van de zon niet in de zomer, want er gaan hele stukken door open wijngaarden of over bergtoppen waar geen beschutting is. Hetzelfde geldt natuurlijk als het regent.
Alternatieve (weekend)tochten
Het is perfect mogelijk om slechts enkele stukken van de tocht te doen als je minder tijd hebt. Oorspronkelijk vertrekt de Traversée in Wissembourg, tegen de Duitse grens, maar in mijn ogen is het deel vanaf Urmatt het mooiste. Enkele mogelijkheden (met openbaar vervoer bereikbaar):
- Urmatt-Barr: 75 km, 2,5 à 3 dagen
- Urmatt-Schirmeck: 35 km, 1,5 dag
- Schirmeck-Barr: 40 km, 1,5 à 2 dagen
- Schirmeck-Ribeauvillé: 90 km, 3,5 à 4 dagen
- Ribeauvillé-Col de la Schlucht: 45 km, 2 dagen
- Sentier des Roches: 12 km, 1 dag (luswandeling, niet voor mensen met hoogtevrees)
- Col de la Schlucht-Thann: 50 km, 2 à 3 dagen